[Quí vị dọc Dharma nên biết vị ḥa thượng này đă chứng ngộ cao & có khả năng biết việc xảy ra trong quá khứ, nên ngài giảng đúng và kể thêm nhiều chi tiết không được ghi rơ trong kinh sách - Blue Metta]
Thoát Ly Thế Gian
Ưu-ba-ly là người tŕ giới đệ nhất. Tên ngài trong tiếng Sanskrit có nghĩa là Thượng thủ–superior leader. Ngài không bao giờ phạm một điều giới dù là nhỏ nhất. Tên ngài lúc c̣n cư sĩ là Channa (Xa-nặc 車匿). [1] Ông là người cùng với Thái tử rời bỏ hoàng cung rồi vào rừng xuất gia. Ông rất quen thuộc với những sự kiện trong đời Đức Phật v́ ông là người sống với Đức Phật lâu nhất. Khi năm vị tỷ-khưu (năm anh em ông Kiều-trần-như) rời bỏ Đức Phật, Ưu-ba-ly không đi mà vẫn ở với ngài và giúp đỡ cho Thái tử khi ngài đang tu đạo. Ưu-ba-ly liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ sát chân Phật rồi bạch Phật rằng, “Con được theo Phật vượt thành xuất gia. Lúc đó, Ưu-ba-ly, khi đó chưa xuất gia, c̣n gọi là Xa-nặc, đầu tiên theo Thái tử ra cổng thành về hướng Đông. Thái tử lúc ấy rất vui thích, v́ lâu ngày ở trong cung điện rất buồn chán. Ngài thấy một người phụ nữ đang sinh một đứa bé bên lề đường. Cô ta đang khóc lóc than văn trong cơn quặn đau. Thái tử hỏi Xa-nặc, “Điều ǵ vậy? Sao cô ta khóc lóc đau đớn như thế?” Khi Xa-nặc giải thích xong, Thái tử xúc động và nhận ra rằng sự sinh nở có liên quan rất nhiều đến cái khổ. Sau khi người mẹ sinh xong, đứa bé được chào đời, Thái tử cảm thấy không c̣n vui thú ǵ nữa nên bảo Xa-nặc, “Chúng ta trở về thôi! Hôm nay xem thế là đủ rồi!”
Ngày hôm sau họ cùng đi về cổng thành phía nam. Thái tử thấy một lăo già. Đầu ông ta lắc lư, mắt mờ, răng đă rụng sạch, và hầu như không c̣n đi được. Thái tử hỏi Xa-nặc, “Người đó sao vậy?”
– Người ấy quá già. Xa-nặc trả lời.
- Ồ!–Thái tử kêu lên–Người già như vậy đó sao! Thật là quá khổ
Lần nầy nữa, Thái tử cũng không muốn đi đâu nữa, bảo Xa-nặc trở về.
Ngày thứ ba họ cùng đi về cổng thành phía tây, họ thấy một người đang mắc phải cơn bệnh rất ngặt nghèo. Thái tử hỏi Xa-nặc, “Tại sao thân thể người đó lại khủng khiếp như vậy ?” Xa-nặc trả lời, “Người ấy đang bị bệnh.” Một lần nữa, Thái tử thấy thương cảm trong ḷng và không muốn đi chơi xa nữa.
Ngày thứ tư họ cùng đi về cổng thành phía bắc họ thấy một người vừa chết. Khi Thái tử hỏi về sự kiện nầy, Xa-nặc tŕnh bày sự chấm dứt cuộc sống của con người–cái chết–là như vậy.
Thái tử choáng váng với các cảnh vừa thấy, sinh lăo bệnh tử. Vào lúc đó, có một vị tỷ-khưu đắp y ca-sa đi qua. Khi Thái tử thấy vị tỷ-khưu, ngài hỏi Xa-nặc đó là ai? Xa-nặc trả lời:
–Ngài hăy hỏi vị ấy để được nghe lời giải thích.
Thái tử, mà sau nay là Đức Phật Thích-ca Mâu-ni liền hỏi vị tỷ-khưu:
– Ngài là ai?
– Tôi là người xuất gia.
– Có nghĩa là sao?
– Người đă từ bỏ cuộc sống gia đ́nh, tu đạo, được gọi là tỷ-khưu. Họ xuất gia để mong thoát khỏi những cái khổ của sinh lăo bệnh tử. Khi đă thể nhập vào Đạo, sẽ thấy không c̣n có sinh cũng như chẳng c̣n có diệt–nên chúng ta không c̣n bị rơi vào sinh hoặc chết, chúng ta có thể đạt được đạo quả.
– Ngài có thể cho tôi biết làm sao để được xuất gia? Ngài có thể nhận tôi làm đệ tử được không?
Vị tỷ-khưu vốn là chư thiên từ cơi trời Tịnh cư – Heaven of Pure Dwelling. Thấy nhân duyên đă chín muồi, vị ấy liền hoá thân để gặp Đức Phật Thích-ca Mâu-ni giữa đường. Khi Thái tử xin vị tỷ-khưu hăy làm thầy của ḿnh th́ vị tỷ-khưu liền buông gậy xuống đất và bay về trời. Thái tử không c̣n cách nào để học đạo và chẳng biết làm sao để xuất gia, nên chỉ c̣n cách trở về hoàng cung.
Lúc ấy, một vị thầy tướng số xem tướng mạo của Thái tử nói cho Vua rằng, “Trong ṿng bảy ngày nữa nếu Thái tử không xuất gia, ngài sẽ làm một vị Chuyển luân thánh vương, ngài sẽ trị v́ khắp các cơi nước trên thế gian. Việc bệ hạ cần làm là giữ Thái tử trong hoàng cung suốt bảy ngày sắp tới.”
Từ đó, vua Tịnh Phạn canh chừng và cắt phiên cho ngự lâm quân canh gác quanh hoàng cung, cắt đứt mọi phương tiện ra vào cung điện. Lệnh giới nghiêm được ban ra và không ai được ra vào hoàng cung. Như vậy Thái tử bị giam lỏng và canh chừng suốt mọi lúc. Với cách nầy, vua Tịnh Phạn hi vọng rằng con của ngài, Thái tử Tất-đạt-đa sẽ đạt được ngôi vị của một bậc Chuyển luân thánh vương.
Chuyển luân thánh vương là người trị v́ bốn châu thiên hạ: Đông thắng thân châu, Tây ngưu hoá châu, Nam thiêm bộ châu và Bắc-câu-lư châu. [2] Một thế giới hệ bao gồm bốn đại châu nầy, một mặt trời, một mặt trăng và núi Tu-di.[3] Một ngàn tiểu thiên thế giới hệ là một trung thiên thế giới, một ngàn trung thiên thế giới được gọi là một đại thiên thế giới. Đây là ư nghĩa của Tam thiên đại thiên thế giới. Một vị Chuyển luân thánh vương cai trị một tiểu thiên thế giới.
Thái tử có thiện căn rất lớn, nên dù có bị canh chừng rất nghiêm ngặt, ngài vẫn không hề bối rối. Vua Tịnh Phạn cho dẫn đến cung điện của Thái tử rất nhiều phụ nữ đẹp. Nhưng thái tử vẫn xem họ với đôi mắt bàng quan, như là không thấy, như là không nghe. Đúng là:
Mắt thấy sắc nhưng trong tâm chẳng có ǵ.
Tai nghe tiếng nhưng tâm chẳng hề biết.
Hoặc là:
Trong chẳng có thân tâm,
Ngoài chảng có thế giới.
Thế rồi vị thiên thần ở cơi trời Tịnh cư lại hiện ra bảo với Thái tử rằng, “Thái tử, ngài ham vui ngũ dục thế gian mà quên đi lời phát nguyện trong đời trước hay sao? Ngài có c̣n nhớ lời nguyện trong kiếp trước không?”
Thái tử Tất-đạt-đa trả lời, “Tôi không quên, nhưng nay tôi không biết phải làm sao để thực hiện lời nguyện ấy.”
Vị thiên thần ở cơi trời Tịnh cư lại nói, “Nếu ngài không quên lời nguyện, và vẫn c̣n ư định xuất gia th́ tôi sẽ giúp ngài.”
Thái tử nói, “Thế th́ rất hay!”
Thiên thần bảo Xa-nặc–có nghĩa là Ưu-ba-ly mà bây giờ chúng ta đang được đề cập đến–hăy chuẩn bị ngựa, rồi bảo Thái tử và Xa-nặc ra sau vườn hoàng cung để trốn đi. Lúc ấy, Tứ thiên vương[4] xuất hiện, mỗi vị đỡ lấy một chân ngựa rồi nhấc bổng cả ngựa xe, Thái tử và Ưu-ba-ly lên không trung và bay theo. Họ vượt qua mây trời và cỡi sương mù đi xa hơn 3 do-tuần[5] rồi dừng lại trong Núi Tuyết.[6]
Thái tử tu tập ngay khi đến núi. Như lời hứa của thiên thần, ở đó đă có đủ lúa gạo và mè. Mỗi ngày Thái tử dùng một hạt mè để sống. Rồi có ba người trong ḍng họ của vua cha, hai người thuộc ḍng họ mẹ cùng đến để tu tập với ngài. Có ba người không chịu nỗi cảnh cực khổ của đời tu nên bắt đầu hoài nghi, “Tu tập khổ như thế nầy, bao giờ mới thành Phật được? Hăy về đi thôi!”, ba người nầy bỏ đi và đến Vườn Nai (Lộc dă uyển) để tu tập. Sau có một thiên nữ dâng cúng một bát sữa cho Thái tử, v́ thấy thân thể ngài chỉ c̣n da bọc xương. Sau khi uống sữa, ngài thấy thân thể trở nên b́nh thường. Nhưng hai người c̣n ở lại tu tập với ngài thấy vậy liến nghĩ rằng, “Trước đây Thái tử chịu được khổ hạnh, nhưng nay th́ hết chịu nỗi được rồi. Thái rtử đă uống sữa, ông ta sẽ chẳng thành tựu được điều ǵ. Lẽ ra Thái tử đừng dùng thứ ấy. Chúng ta hăy đi thôi!” Thế nên những người thân cận thuộc ḍng họ cha và ḍng họ mẹ rời bỏ ngài ra đi, chỉ c̣n lại Ưu-ba-ly. Nên Ưu-ba-ly nói rằng, “Chính con đă cùng Phật vượt thành xuất gia. Chính con đă ở cùng ngài trong vườn hoàng cung khi ngài lên ngựa ra khỏi thành. Tự ḿnh thấy Như Lai sáu năm tinh cần khổ hạnh, trong sáu năm ngài đă chịu đựng sự khổ hạnh, chịu đựng những điều khơ nhẫn chịu. Con đích thân thấy Như Lai hàng phục các ma, chế ngự các ngoại đạo và giải thoát hẳn mọi tham dục thế gian. Đáng lẽ Thái tử thành Phật ngay khi c̣n ở trong Núi Tuyết, nhưng ngài c̣n e ngại rằng chúng sinh đời sau sẽ hiểu lầm rằng, để thành Phật, họ phải tu tập vô cùng khổ hạnh. Thế nên ngài không thiền định trong núi vắng nữa mà đi đến cây bồ-đề, ngài ngồi dưới cây nầy và thệ nguyện rằng sẽ không rời cây nếu chưa thành Phật.
Sau khi Đức Phật ngồi thiền định dưới gốc cây bồ-đề 49 ngày, ma vương trong cơi Lục dục thiên được báo mộng. Ông ta mơ thấy có 32 hoá thân. Khi tỉnh dậy, ông ta suy gẫm để t́m ra nguyên nhân đă dẫn đến giấc mơ, ông ta phát hiện ra có một vị Bồ-tát đang ngồi thiền dưới gốc bồ-đề và sắp thành Phật. Ông ta nghĩ, “Điều nầy không thể nào xảy ra được. Ta phải t́m mọi cách phá huỷ định lực của người nầy.” Ông ta liền phái đi bốn ma nữ, họ đều rất đẹp. Ma quỷ là loài yêu quái, nhưng họ cũng không thích sự xấu xí. Họ được phái đến để quấy rối định lực Đức Phật Thích-ca Mâu-ni bằng sự biểu hiện 32 tướng biến hoá rất hấp dẫn. Họ cố gắng quyến rũ cho được Đức Phật Thích-ca Mâu-ni. Họ muốn Đức Phật cũng có những ư tưởng tham muốn tầm thường và xả bỏ định lực. Họ muốn kích động ham muốn của Đức Phật. Nhưng Đức Phật chẳng hề thích họ cũng như chẳng ghét họ. Dù ngài chẳng phải là rơm rạ hay gỗ đá, như dân gian có câu, “Người chẳng phải là gỗ đá, sao nỡ vô t́nh?” Nhưng Đức Phật đă vượt thắng nghiệm nầy và không hề bị chúng xoay chuyển. Ngài không bị dao động bởi ma lực của loài yêu nữ nầy. Ngài an trụ trong trạng thái như như bất động. Tâm ngài chẳng lay động mảy may, ngài không hề khởi niệm ái dục.
Gặp những cảnh nầy, ngài chẳng khởi niệm. Vào lúc nầy, Đức Phật quán chiếu về sự bất tịnh, tương tự như chín đề mục đă nói ở trên (Cửu tưởng quán). Ngài nghĩ rằng, “”Ồ! Các người đến để thử thách ta. Dù bây giờ các người rất đẹp, nhưng rồi các người sẽ trở thành những bộ xương khô. Chín huyệt trên thân thể các người thường xuyên tiết ra những thứ bất tịnh. Mắt tiết ra ghèn, tai tiết ra chất ráy, mũi tiết ra nước nhầy, miệng tiết ra đờm dăi, toàn là những thứ dơ dáy. Thêm vào đó, thân c̣n tiết ra phân và nước tiểu, các người lại càng bẩn thỉu hơn. Thêm vào đó, c̣n có nhiều vi trùng trong mỗi lỗ chân lông trên cơ thể các người. Toàn thân ấy đều là chất hôi thối.” Sự quán chiếu của ngài chuyển sang nh́n thấy bốn cô gái đẹp trở thành bốn bà phù thuỷ già nua. Họ nh́n nhau, thấy da của mỗi người nhăn nheo như chân gà và tóc họ bạc trắng như lông hạc. Mũi họ đang chảy nước nhờn và miệng đầy nước dăi. Thân thể họ vô cùng tiều tuỵ. Họ nh́n nhau rồi bắt đầu kinh tởm. Nhận ra rằng họ đă trở nên già cỗi và chẳng c̣n cách nào lừa phỉnh được Đức Phật nữa, nên chúng bỏ đi. Khi ma vương thấy bốn ma nữ thất bại trở về th́ nó đích thân thống lĩnh ma con và ma cháu của nó đến để giết Đức Phật. Nhưng Đức Phật vẫn bất động. Ngài chẳng sợ. Ngài nhập vào Vô tránh tam-muội. Nếu tâm quư vị dao động, ma liền hại quư vị. C̣n nếu tâm quư vị bất động, th́ nó chẳng làm ǵ ḿnh được.
C̣n có một ngoại đạo khác tên Thân Mục 申目 ( Shen Jih)[7] trộn chất độc trong thức ăn rồi đem dâng cho Đức Phật. Khi Đức Phật thấy thức ăn, ngài nghĩ, “Nguyện rằng, như trong tâm ta chẳng có ǵ độc địa, th́ khi ăn thực phẩm nầy, nó sẽ chẳng hại ǵ ḿnh.” Rồi ăn thực phẩm ấy.
Các ngoại đạo khác ghen tức với Đức Phật. Trước khi Đức Phật đạt đến cảnh giới nầy, các giáo sĩ Bà-la-môn được xem là tối thượng. Mọi người đều quy hướng về họ. Nhưng sau khi Đức Phật tu tập khổ hạnh sáu năm và thành chánh giác, th́ các đệ tử của ngoại đạo đều quy hướng về Đức Phật. Như Ca-diếp, Mục-kiền-liên, và Xá-lợi-phất đều đă từng là đệ tử của các ngoại đạo. Bởi vậy nên thủ lĩnh của các nhóm ngoại đạo rất ghen tức. Họ cho voi điên uống rượu–năm con voi điên như vậy–thả ra để hại Đức Phật. Ai có ngờ rằng khi 5 con voi dữ đến gần Đức Phật, ngài xoè bàn tay ra và 5 con sư tử hiện ra từ 5 ngón tay của ngài, 5 con voi điên run sợ gần chết. Đức Phật có năng lực hàng phục thiên ma và ngoại đạo thật là to lớn.
Ngài cũng đă hàng phục được ái dục. Ái là điều khó hàng phục nhất. Nó khiến cho con người sống như kẻ say và chết trong mộng mị. Nếu quư vị không trừ bỏ được ái dục, th́ quư vị không thể nào trừ diệt được lậu hoặc. Quư vị c̣n lậu hoặc v́ ḿnh c̣n tham ái. Chúng sinh đều bị đắm ch́m trong ái dục.
Nghiệp nặng t́nh mê là chúng sinh.
Nghiệp dứt t́nh không là chư Phật.
Chư Phật thành Phật là do các ngài đă dứt sạch ái dục. Chúng sinh măi măi làm chúng sinh v́ nghiệp ái dục của họ quá sâu dày, không thể nào thoát khỏi ṿng trói buộc của luân hồi sinh tử, khiến họ phải trôi lăn trong tam giới.
Nếu không c̣n lậu hoặc, th́:
Biển khổ mênh mông,
Quay đầu là bờ.
Đó là sự thóat ly hẳn tham dục thế gian.
Trích @ http://www.bodehai2.com/media/KinhThuLangNghiem/TLN5.doc
KINH
ĐẠI PHẬT ĐẢNH
NHƯ LAI MẬT NHƠN
TU CHỨNG LIỄU NGHĨA
CHƯ BỒ TÁT VẠN HẠNH
THỦ LĂNG NGHIÊM
TUYÊN HÓA THUỢNG NHÂN giảng thuật